اتصالات فلزی

اتصالات فلزی برای برقرای اتصال بین لوله های فلزی و سایر اقلام پایپینگی از جمله فلنج های جوشی ، شیرآلات چدنی ، شیرآلات برنجی ،لرزه گیرهای لاستیکی ، لرزه گیرهای آکاردئونی و ... مورد استفاده قرار می گیرد.

اتصالات فلزی با توجه به نوع آرایش لبه های آن برای اتصال و آلیاژ ساخته شده به چند دسته کلی تقسیم می شوند:

- اتصالات مانیسمان: این نوع از اتصالات فلزی به صورت جوشی متصل می شوند و به همراه لوله های مانیسمان و درزدار مورد استفاده قرار میگیرد، همچنین آلیاژ آنها طبق استاندارد ASTM A234 WPB و استاندراد ابعادی آن طبق ASME B16.9 می باشد که در فرآیند ساخت آن ها از هیچ گونه درز جوشی استفاده نمی شود. اتصالات مانیسمان مناسب برای سیستم های دما و فشار بالا می باشد. اتصالات مانیسمان در ضخامت های متفاوت از جمله اتصالات مانیسمان رده 40،SGPوSTD موجود می باشد.

- اتصالات سیاه درزدار: همانند اتصالات مانیسمان، این نوع از اتصالات فلزی به صورت جوشی به کار می رود و تفاوت آن با اتصالات مانیسمان در فرآیند ساخت آن ها می باشد. این اتصالات با استفاده از روش قالب و با درز جوش در بدنه آن ها ساخته می شود که حد تحمل فشار و دمای پایین تری نسبت به اتصالات مانیسمان دارند.

- اتصالات دنده ای گالوانیزه: این نوع از اتصالات به صورت رزوه ای بوده و اتصال آن با لوله های گالوانیزه می باشد، سطح این اتصالات به صورت گالوانیزه بوده و مناسب برای مناطقی می باشد که رطوبت زیادی دارند و احتمال زنگ زدگی و خوردگی آن بالا می باشد.

- اتصالات فشار قوی: این نوع از اتصالات فلزی دارای دو نوع دنده ای و ساکت ولد می باشند. نوع دنده ای آن نسبت به اتصالات دنده ای گالوانیزه فشار و دمای بسیار بالاتری را تحمل می کند. آلیاژ ساخت این اتصالات فلزی طبق استاندارد ASTM A105 و استاندارد ابعادی آن ها طبق ASME B16.11 می باشد


انواع اتصالات مانیسمان

اتصالات مانیسمان بر اساس استاندارد ASME B16.9 ساخته می شوند. از جمله اتصالات بدون درز مانیسمان می توان به زانو 90 درجه، زانو 45 درجه، سه راهی نامساوی، سه راهی مساوی، تبدیل صاف، تبدیل کج، کپ، بوشن و سردنده اشاره کرد.

زانوی مانیسمان: برای تغییر جهت جریان مورد استفاده قرار میگیرد. زانوی مانیسمان با دو زاویه 90 درجه و 45 درجه تولید و عرضه میگردد.
مهم: اتصالات مانیسمان دارای انواع متفاوتی از زانویی مانیسمان می باشد، یکی از این موارد زانویی شعاع کوتاه (short radius) می باشد که طول انحنا کمتری نسبت به نوع شعاع بلند (long radius) دارد و مخصوص استفاده در مکان هایی می باشد که فضای کمتری دارند و یا اینکه برای خطوط جکت استفاده می شود، زانوهای مانیسمان رایج در بازار شعاع بلند می باشند.

سه راهی مانیسمان: برای انشعاب گرفتن از خطوط لوله اصلی استفاده می شود . سه راهی مانیسمان به دو نوع سه راهی مساوی و سه راهی تبدیلی دسته بندی می شوند .

تبدیل مانیسمان: برای انجام تغییر سایزینگ در خطوط لوله از تبدیل مانیسمان استفاده می شود. تبدیل های مانیسمان دارای دو مدل تبدیل مانیسمان صاف و تبدیل مانیسمان کج می باشد.

کپ مانیسمان : به وسیله کپ مانیسمان می تواند انتهای خط لوله کشی را مسدود کرد.

بوشن مانیسمان: برای اتصال خط رزوه ای به خط جوشی به صورتی که خط دنده ای به صورت روپیچ باشد مورد استفاده قرار می گیرد، بوشن های مانیسمان از داخل و به صورت توپیچ رزوه می شوند.

سردنده مانیسمان: همانند بوشن از سردنده مانیسمان نیز برای اتصال خط رزوه ای به خط جوشی استفاده می شود با این تفاوت که سردنده ها از رو و به صورت نری رزوه می شوند و اغلب برای شیرآلات برنجی مورد استفاده قرار می گیرند.


انواع اتصالات سیاه درزدار

اتصالات سیاه درزدار (seam welded fittings) با استفاده ورق فلزی و فرآیند سخت کاری و جوشکاری ساخته می شود. اتصالات درزدار بر اساس فشار و دما و جنس لوله در سیستم انتخاب می شوند و نسبت به اتصالات مانیسمان هزینه کمتری دارند و عموما از سایز 1/2 اینچ تا 16 اینچ موجود می باشند. از جمله اتصالات سیاه درزدار می توان به زانو 90درجه، سه راهی مساوی، سه راهی تبدیلی، تبدیل، کپ، سر دنده و بوشن اشاره کرد. استاندارد ابعادی اتصالات سیاه درزدار مطابق با ASME B16.9 تعیین می شود و استاندارد آلیاژی آن مطابق ASTM A403, A234, A420 تعیین می شود.


اتصالات دنده ایی گالوانیزه

اتصالات دنده ای گالوانیزه جهت اتصال لوله های فلزی و سایر تجهیزات مکانیکی به کار برده می شود و اتصال آنها به صورت رزوه ای می باشد. اتصالات دنده ای قدیمی ترین روش اتصال در سیستم های لوله کشی بوده و معمولا از این نوع اتصالات فلزی در سایزهای بزرگ استفاده نمی شود و معمولا تا سایز 6 اینچ موجود می باشد. اتصالات دنده ای گالوانیزه به دلیل سطح صیقلی و گالوانیزه بودن آن در کاربردهای آبرسانی ساختمان و تهویه مطبوع استفاده می شود. از جمله اتصالات دنده ای گالوانیزه می توان به زانو 90درجه، زانو 45درجه، سه راهی مساوی، سه راهی تبدیلی، تبدیل، بوشن، چپقی، مغزی، روپیچ توپیچ، مهره ماسوره و درپوش اشاره کرد. استاندارد اتصالات دنده ای گالوانیزه بر اساس ASME B16.11 می باشد. رزوه های اتصالات دنده ای بر اساس استاندارد NPT می باشد و بر اساس اینکه رزوه ها داخل اتصال ایجاد شده باشد یا بیرون آن، روپیچ یا توپیچ گفته می شود.


اتصالات دنده ایی سیاه

اتصالات دنده ای سیاه جهت اتصال لوله های فلزی به یکدیگر و سایر تجهیزات مکانیکی به کار برده می شود و نحوه اتصال آنها به صورت رزوه ای(THREADED) می باشد. از اتصالات دنده ای به دلیل احتمال نشتی در سیستم های گازرسانی استفاده نمی شود. اتصالات دنده ای سیاه حداکثر تا سایز 6 اینچ کاربرد دارد. از جمله اتصالات دنده ای سیاه می توان به زانو 90 درجه، زانو 45 درجه، سه راهی مساوی، سه راهی تبدیلی، تبدیل، چپقی، بوشن، مغزی، روپیچ توپیچ، درپوش و مهره ماسوره اشاره کرد. استاندارد اتصالات دنده ای سیاه بر اساس ASME B16.11 است. اتصالات دنده ای سیاه معمولا از آهن چکش خوار، آلیاژهای دیگر و کربن استیل ساخته می شود. رزوه های اتصالات دنده ای بر اساس استاندارد NPT می باشد.


اتصالات فشار قوی دنده ایی

اتصالات فشار قوی دنده ای جهت اتصال لوله های فلزی و شیرآلات به یکدیگر به کار برده می شود و اتصال آنها به صورت رزوه ای می باشد. اتصالات فشار قوی دنده ای به دلیل ضخامت زیاد قابلیت تحمل فشارهای بالا را دارند و بر حسب فشار قابل تحمل در کلاس های 2000، 3000 و 6000 دسته بندی می شوند. از جمله اتصالات فشار قوی دنده ای می توان به زانو 90 درجه، زانو 45 درجه، سه راهی مساوی، سه راهی تبدیلی، چهار راه، تبدیل، چپقی، بوشن و نیم بوشن، بوشن تبدیلی، مغزی، درپوش، مهره ماسوره، کپ و تردولت (THREADOLET) اشاره کرد.


اتصالات فشار قوی ساکت ولد

اتصالات فشار قوی ساکت ولد اتصالاتی فلزی و از خانواده اتصالات فشار قوی هستند که یک فضای تورفتگی داشته و جهت اتصال ، لوله وارد فضای تو رفتگی آن شده و سپس با جوشکاری دور تا دور آن کاملا آب بند و مستحکم می شود و مشابه اتصالات دنده ای فشار قوی برای فشارهای بالا مورد استفاده قرار می گیرد. اتصالات ساکت ولد بر اساس کلاس فشار دسته بندی می شوند، این اتصالات در سه کلاس فشاری 2000، 3000 و 6000 موجود می باشند و معمولا از اتصالات کلاس3000 در سیستم های لوله کشی با رده 80 و XS ، از اتصالات کلاس 6000 در سیستم های لوله کشی رده 160 استفاده می شود. ابعاد و متریال اتصالات فشار قوی ساکت ولد مطابق استاندارد ASME B16.11 و ASTM A105,A182,A350 می باشد. از جمله اتصالات فشار قوی ساکت ولد می توان به زانو 90 درجه، زانو 45 درجه، سه راهی مساوی، سه راهی تبدیلی، بوشن و نیم بوشن، بوشن تبدیلی، مهره ماسوره، کپ و ساکولت (SOCKOLET) اشاره کرد.